Maria Montessori (1870 – 1952) włoska lekarka i pedagog. Jedna z największych reformatorek wychowania przedszkolnego. Twórczyni „metody Montessori”, która kładzie nacisk na umożliwienie dziecku swobodnej aktywności oraz kształcenie jego zmysłów. Każde dziecko jest inne, a więc każde ma prawo do indywidualnego rozwoju. Maria Montessori krytycznie odnosiła się do tradycyjnego szkolnictwa, a ławka szkolna była dla niej symbolem wyrażającym bezruch i tłumienie aktywności dziecka.

• Rozwijamy dziecięcą samodzielność – wierzmy, że doświadczenie radości z samodzielnie wykonanego zadania wzmacnia wiarę w siebie. Pokazujemy, jak należy wykonać daną czynność, ale staramy się nie robić tego za dziecko.
• Dzieci doświadczają radości ze współdziałania w grupie zróżnicowanej wiekowo. Starsi uczą się dbać o młodszych. Młodsze dzieci wzorują się na starszych (jak w rodzinie).
• Uczymy koncentracji i wyciszenia – podczas typowych zajęć przedszkolnych wprowadzane są tzw. lekcje ciszy, podczas których dzieci wyciszają się i koncentrują np. spacer po sali z dzwoneczkiem w dłoni.
• Zajęcia w przedszkolu Montessori dzięki jedynemu w swoim rodzaju programowi edukacji doskonale przygotowują do edukacji szkolnej i przeciwdziałają problemom z nauką (dyskalkulia, dysleksja).
• Nauczyciel nie narzuca dziecku, czym powinno się interesować. To dziecko podąża własnym tempem edukacyjnym, a dorosły jest jego towarzyszem i opiekunem. (Zasada ta stosowana jest podczas pracy dziecka z „materiałem Montessori”).
• Sale przedszkolne wyposażone są w specjalistyczne pomoce edukacyjne („materiał Montessori”), które rozwijają wszechstronnie umiejętności dziecka doskonale przygotowują do edukacji szkolnej. Wszystkie materiały są uporządkowane i łatwo dostępne.
• Dzieci są uczone: porządku (np. odkładają materiały Montessori zawsze na swoje miejsce) i szacunku do pracy innych dzieci (np. nie przeszkadzają innym, nie zabierają materiału, z którym pracuje inne dziecko).

Lekcja ciszy jest charakterystycznym elementem koncepcji pedagogicznej Montessori. Maria Montessori rozumiała ciszę, jako stan wymagający powstrzymania się na pewien czas od ruchu i oddzielenia się od codziennych hałasów.

Lekcja ciszy to czas, kiedy dzieci, na umówiony sygnał, przerywają wykonywane czynności i próbują się wyciszyć, odprężyć. Jest to ćwiczenie grupowe i może przybierać różne formy, takie jak wsłuchiwanie się w bicie własnego serca czy tykanie zegara, bądź też chodzenie po elipsie z określonym przedmiotem, przekazywanie dzwoneczka, tak, aby nie zadzwonił itp.

Lekcja ciszy jest dla dzieci dość trudnym zadaniem, ale przynosi im wiele korzyści. Podczas lekcji ciszy dzieci uczą się panować nad własnym ciałem, nad swoimi ruchami, co przyczynia się do budowanie własnej wartości i daje dzieciom wewnętrzną satysfakcję. Dzięki tym ćwiczeniom dziecko kształtuje wolę oraz cierpliwość, i staje się bardziej zdyscyplinowane.

Dzieciom, które poznały ciszę, doświadczyły jej, łatwiej jest zachować ciszę w takich miejscach jak kościół czy muzeum. Wypływa to wówczas z woli dziecka. Jest więc pozbawione nakazu czy przymusu ze stronny dorosłych. Lekcja ciszy, w rozumieniu Montessori nie jest przeprowadzana w celu uciszenia hałasu, ale w celu wyciszenia dzieci i wytworzenia stanu skupienia.

1. Dzieci uczą się wszystkiego, co dzieje się w ich otoczeniu.

2. Jeśli często krytykujesz dziecko, ono nauczy się oceniania innych.

3. Jeśli regularnie chwalisz dziecko, ono nauczy się doceniania.

4. Jeśli dziecku okazuje się wrogość, ono nauczy się walczyć.

5. Jeśli jest się uczciwym wobec dziecka, ono też będzie uczciwe.

6. Jeśli dziecko jest często wyśmiewanie, stanie się osobą nieśmiałą.

7. Jeśli dziecko rozwija się w poczuciu bezpieczeństwa, nauczy się ufać innym.

8. Jeśli dziecko jest często oczerniane, rozwinie się w nim niezdrowe poczucie winy.

9. Jeśli pomysły dziecka są regularnie akceptowane, ono nauczy się czuć dobrze samo ze sobą.

10. Jeśli jest się przychylnym dziecku, ono nauczy się cierpliwości.

11. Jeśli dziecko jest wspierane w tym co robi, nabierze pewności siebie.

12. Jeśli dziecko żyje w przyjaznym środowisku i czuje się potrzebne, nauczy się znajdować miłość.

13. Nie mów źle o swoim dziecku, ani wtedy, gdy jest blisko, aby wtedy gdy nie ma go w pobliżu.

14. Koncentruj się na rozwoju tego, co dobre w twoim dziecku, tak, aby na to co gorsze nie starczyło już miejsca.

15. Słuchaj zawsze tego co ma do powiedzenia twoje dziecko, a gdy zbliży się do ciebie, by o coś zapytać lub coś skomentować, zawsze odpowiadaj.

16. Szanuj swoje dziecko nawet wtedy, gdy popełnia błędy. Naprawi je zaraz albo nieco później.

17. Bądź gotów pomóc dziecku, gdy czegoś poszukuje. Ale bądź również skłonny usunąć się w cień, gdy samo znalazło to czego szukało.

18. Gdy zwracasz się do swojego dziecka, rób to zawsze w najlepszy z możliwych sposobów.

Daj jemu to, co w tobie najlepsze.